جهان از بیماریهای قرون وسطا تا ویروس کرونا | همواره بشر از دیرباز با بیماریهای گوناگونی دست به گریبان بوده و همیشه توانسته به هر نحوی به بیماریها غلبه کند ، از بیماری جذام قرون وسطایی گرفته تا ویروس کرونا یا همان «کووید-19» .
در اوایل پیدایش ویروس کرونا سوالاتی اذهان بیشتر مردم عام و حتی سیاستمداران و اندیشمندان را به خود مشغول کرد و همه دنیا مات و مبحوت در شیوع و یورش ویروس کرونا بودند که یکی پس از دیگری مرزها را از چین تا آمریکا ،استرالیا ،اقیانوسیه ،اروپا و … درمی نوردد.
بیماری کرونا که هنوز بشر با آن دست به گریبان است و هرروز متاسفانه افراد زیادی به آن مبتلا و بسیاری نیز قربانی این ویروس ناشناخته میشوند و خوشبختانه تلاش دانشمندان و پزشکان و شرکتهای بزرگ در حال نتیجه دهی میباشد تا امیدوارانه در آینده نزدیک به این ویروس فائق آید.
در این مطلب به بیماریهای مرگبار تاریخ تا به امروز خواهیم پرداخت.
مرگبارترین بیماری های شیوع یافته در جهان :
1- بیماری جذام
جذام یکی از اولین بیماری های دنیاگیر بود. این بیماری در قرون وسطا در اروپا گسترش پیدا کرد.
جذام، که در قرن یازدهم به مرحله ی دنیاگیری رسید، یکی از بیماری هایی محسوب می شود که مورد بیشترین سوء تعبیر قرار گرفته اند. مردم قرن ها اعتقاد داشتند این بیماری ارثی و حتی مجازاتی از سوی خداوند است. به بیماران جذامی انگ زده می شد و آن ها را طرد می کردند. اگر هم طرد نشده بودند، باید لباس های مخصوصی به تن می کردند و حتی زنگ های خاصی به خود می بستند تا دیگران از آمدن آن ها باخبر شوند.
علت این ترس شدید، یکی از تأثیرات جذام یعنی نکروز یا بافت مردگی بود که باعث سیاه شدن بخش هایی از دست یا پا یا تمام آن می شود.
گرچه امروزه هنوز افرادی هستند که به جذام مبتلا باشند، اما این بیماری دیگر با روش درمان چند دارویی قابل درمان است.
هنوز موارد قابل توجهی از ابتلا به جذام در دنیا وجود دارد. در سال ۲۰۱۸، سازمان جهانی بهداشت از گزارش ۲۰۸،۶۱۹ مورد جدید ابتلا به این بیماری در سرتاسر دنیا خبر داد.
با این حال، جذام از سال ۱۹۸۱ بیماری ای قابل درمان است، در همین سال بود که سازمان جهانی بهداشت روش درمانی چند دارویی را برای درمان بیماران جذامی پیشنهاد کرد. درمان چند دارویی ۶ ماه یا یک سال به طول می انجامد. طول دوره ی درمان به شدت بیماری بستگی دارد، اما این روش در درمان بیماران موفقیت آمیز بوده.
۲- بیماری طاعون خیارکی :
مرگ سیاه یا طاعون خیارکی یک سوم از جمعیت اروپا را در قرن چهاردهم به کام مرگ فرستاد.
عامل این بیماری، باکتری یرسینیا پستیس بود که در بسیاری از بخش های دنیا وجود دارد.
در میانه قرن ۱۴ میلادی زمانی که بیماری طاعون در اروپا شیوع پیدا کرد، به سرعت شایعاتی در مورد سمی‌شدن آب چاه‌ها دهان به دهان چرخید و به همان سرعت مظنونان احتمالی این اقدام هم شناسایی شدند: یهودی‌ها با “برنامه‌های شیطانی خود برای سلطه بر جهان”.
یک بیماری همه‌گیر ناشناخته به یکباره ابعاد سیاسی و مذهبی به خود گرفت و به پاکسازی قومی و دینی و تبعید یهودیان انجامید.
تعداد قربانیان طاعون را نزدیک به ۲۵ میلیون نفر می دانند و تصور بر این است که این بیماری از طریق مگس ها و موش ها در اروپا و آسیا گسترش یافته.
طاعون بزرگ لندن ،بازگشت طاعون بعد از سالها
طاعون بزرگ لندن در قرن هفدهم جان ۲۰ درصد از جمعیت شهر را گرفت.
طاعون بزرگ لندن، دومین طغیان طاعون خیارکی بود و به ۶۸،۵۹۶ مورد مرگ ثبت شده انجامید.
خیابان های شهر لندن که در آن زمان مملوء از آشغال بود، باعث جذب موش های حامل طاعون می شد.
3- بیماری دنیاگیر جهانی وبا :
وبا ۷ بار شیوع دنیاگیر داشته که بار اول آن در سال ۱۸۱۷ آغاز شد.
گرچه طبق اسناد تاریخی شروع این بیماری به قبل از سال ۱۸۱۷ برمی گردد، اما در این سال بود که وبا به مرحله ی دنیاگیری رسید. منشأ این بیماری، دلتای گنگ ِ هند بود. وبا به آسیا و اروپا سرایت پیدا کرد و ۶ سال به طول انجامید.
در فاصله زمانی سال‌های ۱۸۱۷ تا ۱۸۶۰ میلادی، وبا به تنهایی ۱۵ میلیون نفر از جمعیت هند را کشت.
یکی از مشهورترین قربانیان این بیماری، چایکوفسکی، موسیقیدان مشهور روس است. او در نوامبر ۱۸۹۳ در اثر آن بیماری درگذشت.
فاصله زمانی ۱۸۶۵ تا ۱۹۱۷ نیز این بیماری سبب مرگ ۲۳ میلیون نفر دیگر شد. در همین دوره زمانی، ۲ میلیون نفر از مردم روسیه نیز در اثر وبا جان باختند.
بیماری وبا امروزه هم وجود دارد، به طوری که طبق آمارهای سازمان جهانی بهداشت، هر ساله ۱/۳ تا ۴ میلیون مورد ابتلا به وبا گزارش می شود. با این حال، تا ۸۰ درصد این موارد با مصرف داروی او آر اس قابل درمان هستند.
4- بیماری آنفولانزای روسی :
آنفولانزای روسی در سیبری و قزاقستان آغاز شد، سپس به اروپا گسترش یافت و تا سال ۱۸۹۰ نزدیک ۳۶۰ هزار نفر را از پای درآورد.
آنفولانزای روسی بزرگ ترین آنفولانزای دنیاگیر قرن نوزدهم بود.
این بیماری در شهرهای کوچک و بزرگ به سرعت گسترش می یافت، شهرهایی که با افزایش جمعیت رو به رو شده بودند و حالا مردم آن به شکل فشرده تری در کنار یکدیگر زندگی می کردند. توسعه ی خطوط ریلی هم باعث گسترش آنفولانزا شد، چون مردم دیگر می توانستند در مدتی کوتاه به نقاط دور سفر کنند و بیماری های واگیردار خود را هم به همراه ببرند.
5- بیماری آبله :
تعداد قربانیان آبله در طول تاریخ را ۳۰۰ میلیون نفر تخمین زده شده است.
گرچه منشأ اصلی آبله مشخص نیست، اما تصور بر این میباشد که این بیماری از مصر باستان آغاز شد، چون روی بدن سه مومیایی متعلق به این دوره جای زخمی هایی شبیه به آبله دیده شده.
تلاش بشر برای کشف دنیا و توسعه ی مسیرهای تجاری موجب گسترش شدید آبله شد. در قرون شانزدهم، هفدهم و هجدهم، سیاست های استعماری اروپایی ها منجر به شیوع گسترده ی آبله در آفریقا، آمریکای شمالی و استرالیا شد، کشورهایی که توان مقابله با چنین بیماری قدرتمندی را نداشتند.واکسن آبله اولین واکسن موفق تاریخ بود.
به طور متوسط از هر ۱۰ فردی که به آبله مبتلا می شد، سه نفر جان خود را از دست می داد و آن هایی هم که جان سالم به در می بردند، جای زخم های شدید آبله تا آخر عمر روی بدن آن ها باقی می ماند.
ادوارد جنر، اولین واکسن تاریخ را در حین تلاش برای درمان آبله ساخت. او مقدار کمی از زخم های آبله را به افراد سالمی انتقال داد که بدن آن ها قادر به ساخت پادتن بود و به این ترتیب بود که آن ها از ابتلا به این عفونت در آینده مصون می شدند.
6- بیماری آنفولانزای اسپانیایی : بیماری غیر اسپانیایی
بیماری موسوم به آنفولانزای اسپانیایی در فاصله سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰ حدود ۵۰۰ میلیون نفر از جمعیت جهان را مبتلا کرد و سبب مرگ ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر شد. به بیان دیگر، یک‌سوم جمعیت آن زمان دنیا به این بیماری مبتلا شدند. تعداد کشته‌های این بیماری، از قربانیان جنگ جهانی اول نیز بیشتر بود.
منشا این بیماری در بسیاری از منابع، آمریکا گزارش شده است. گفته شده است که چون اسپانیا نخستین کشور اروپایی بود که موارد ابتلا به این گونه از آنفولانزا در آن مشاهده شد، آن بیماری هم پسوند «اسپانیایی» به خود گرفت. این روایت نیز هست که آلمان، فرانسه، ایتالیا و برخی کشورهای دیگر اروپایی نیز همزمان با اسپانیا درگیر آن شده بودند، ولی به دلیل سانسور خبری زمان جنگ جهانی اول، اطلاعات آن به رسانه‌ها درز نکرده است.
آنفولانزای اسپانیایی یکی از کشنده‌ترین بیماریهای تاریخ معاصر ایران نیز هست. این بیماری که از طریق سربازان حاضر در جنگ جهانی اول به ایران وارد شد، سبب مرگ جمعیت گسترده‌ای از ایرانیان، به‌ویژه در روستا‌ها شد. در طول ۲ سال همه‌گیری جهانی این بیماری، حدود یک پنجم جمعیت ۱۱ میلیون نفری ایران در آن زمان، کشته شدند.
7- آنفولانزای آسیایی :
آنفولانزای آسیایی در دهه ی ۱۹۵۰ در هنگ کنگ آغاز شد و بعد، از چین به ایالات متحده آمریکا و بریتانیا گسترش یافت.
آنفولانزای آسیایی دومین آنفولانزای دنیاگیر وسیع قرن بیستم، بعد از آنفولانزای اسپانیایی بود. تعداد قربانیان این بیماری در دنیا ۱ تا ۲ میلیون نفر تخمین زده شده. عامل این آنفولانزا زیرگروهی از ویروس های آنفولانزای A بود که با نام H2N2 شناخته می شود.
در ادامه و در ماه های اول شیوع این بیماری ،پای این بیماری به بریتانیا نیز باز شد و تا دسامبر ۱۹۵۷، در مجموع ۳،۵۵۰ مورد مرگ بر اثر آنفولانزای آسیایی در انگلستان و ولز گزارش شد.
8- بیماری حاد تنفسی سارس :
سارس یک بیماری عفونی شدید تنفسی است که به پنومونی آتیپیک معروف شده است. این بیماری در نوامبر2002 از کشور چین شروع و به سرعت تقریبا ً به سراسر جهان منتشر شد و تا ماه می 2003 حدود 8046 نفر را مبتلا ء نمود که باعث مرگ 6825 نفر از اینها گردید.
9- بیماری آنفلوانزای خوکی :
شیوع ویروس آنفلوانزای خوکی در سال ۲۰۰۹ از مکزیک آغاز شد و تا پایان سال ۲۰۱۰ ادامه یافت. نتیجه یک تحقیق دانشمندان که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد نشان می دهد که بین ۱۱ تا ۲۱ درصد جمعیت جهان به این ویروس مبتلا شدند. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت بر این باور هستند که حدود ۲۸۴ هزار و ۵۰۰ نفر از مبتلایان در سطح جهان جان خود را از دست دادند.
سازمان جهانی بهداشت در نوامبر سال ۲۰۰۹ اعلام کرد که موارد ابتلا به ویروس آنفلوانزای خوکی در ۱۹۹ کشور یا منطقه جهان گزارش شده است.
10- بیماری ایدز : بیماری قرن بیستم
این بیماری که در ۴ دهه گذشته به مرحله همه‌گیری جهانی وارد شده است تا کنون سبب مرگ ۳۲ میلیون نفر در سراسر جهان شده است. در برخی تحقیقات، منشا این بیماری غرب آفریقا اعلام شده است. ۲۵ درصد از جمعیت ساکن در شمال و مرکز آفریقا، به این بیماری مبتلا هستند. میزان شیوع این بیماری در زنان باردار آفریقای جنوبی، ۱.۲۹ درصد گزارش شده است.
تخمین زده می‌شود که تا انتهای سال ۲۰۲۵ میلادی ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون نفر تنها در قاره آفریقا با این بیماری درگیر شوند.
11- بیماری آبولا :
ابولا بیشتر یک بیماری اپیدمی است تا دنیاگیر چون بیشتر در آفریقا شیوع داشته.
ابولا ابتدا در آفریقا کشف شد، در جایی که حالا جمهوری دموکراتیک کنگو نامیده می شود. نام این بیماری از رود ابولا گرفته شده که در نزدیکی جایی قرار دارد که این بیماری اولین بار در آن یافت شد.
ابولا قبلاً با نام تب خونریزی دهنده ی ابولا شناخته می شد. علت این نامگذاری خونریزی داخلی و بیرونی ای است که بر اثر این بیماری در بدن ایجاد می شود. متوسط نرخ مرگ و میر ابولا حدود ۵۰ درصد است و این بیماری از سال ۱۹۷۶ بیشتر از ۱۱ هزار کشته داده.
ابولا بار دیگر در میانه ی سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ در غرب آفریقا شیوع یافت و بعد به کشورهای دیگر قاره ی آفریقا، اروپا و ایالات متحده آمریکا گسترش یافت. بعد از گذشت ۲ سال از اولین باری که این بیماری کشف شد، ۱۱،۳۲۵ نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.
12 : بیماری مرس : سندرم تنفسی کشنده خاورمیانه :
بیماری مرس یا سندرم تنفسی کشنده خاورمیانه (به انگلیسی: MERS) یک بیماری ویروسی است که نخستین‌بار در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی گزارش شد.
این بیماری در اثر ویروسی از خانواده کروناویروس به اسم MERS-CoV ایجاد می‌شود. حدود یک سوم از مبتلایان به MERS جان می‌بازند.
اغلب افرادی که با این ویروس آلوده شده‌اند دچار یک بیماری شدید حاد تنفسی میشوند. علائم آن عبارت است از: تب، سرفه و تنگی نفس.
پیدایش و همه‌گیری
به دلیل تغییراتی ژنتیکی که با گذشت زمان در کروناویروس اتفاق افتاد، در سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۱) این ویروس باعث ایجاد بیماری سارس (سندرم شدید حاد تنفسی) در چین شد.
بعد از گذشت نزدیک به یک دهه در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) ویروس کورونا باعث بروز یک بیماری شبیه سارس در عربستان شد که برخلاف سارس نه تنها دستگاه تنفس بلکه ارگان‌های حیاتی دیگر بدن مثل کلیه و کبد را نیز درگیر می‌کرد به همین دلیل مرگ و میر آن بیشتر و حدود ۳۶ درصد بوده و لذا نام بیماری را مرس (سندرم تنفسی کشنده خاورمیانه) گذاشتند.
بیماری مرس نیز از طریق توریست زیارتی در بیشتر نقاط جهان پخش گردید و در ۲۷ کشور، از جمله ۶ کشور درون یا نزدیک عربستان سعودی گزارش شده‌است.این ویروس از طریق تماس نزدیک از افراد آلوده به دیگران منتقل شده‌است.
این ۶ کشور عبارتند از: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، عمان، یمن و کویت. تا کنون مواردی نیز در ۷ کشور دیگر به دلیل سفر به کشورهای بالا گزارش شده‌اند که عبارتند از: انگلیس، فرانسه، تونس، ایتالیا، مالزی، آمریکا و کره جنوبی
13- بیماری ویروس کرونا یا کُووید ۱۹ :
آیا ویروس ناشناخته کرونا جهان را به خاموشی فرو خواهد برد ؟
ویروس کرونا که بیشتر در چین گسترش یافته، این روزها مردم جهان را در وحشت فرو برده.
شیوع ویروس کرونا از چین آغاز شد و مرکز بیماری شهر ووهان با تقریبا ۹ میلیون نفر جمعیت بوده است. اکنون بیماری در بیش از 170 کشور گسترش پیدا کرده و گسترش آن در ایران و ایتالیا از سوی کارشناسان “بسیار جدی” خوانده شده است.
در تاریخ 21 مارس سال 2020 نگارش این محتوا شروع شد و این در حالی که آمار موارد انتقال ویروس کرونا در استان هوبی، خاستگاه اصلی این ویروس برای چهارمین روز متوالی به صفر رسیده است، گسترش بیماری کویدـ۱۹ در دیگر نقاط جهان همچنان سیر صعودی خود را دنبال می‌کند. سازمان بهداشت جهانی نبود هیچ مورد تازۀ بیماری در ووهان چین را «امیدی» قابل توجه برای جهان توصیف کرد،
اما با اشاره به موارد بیماری جوانان در نقاط دیگر به آنان هشدار داد که در برابر این ویروس «شکست ناپذیر» نیستند و بنابراین باید توصیه‌های بهداشتی را به دقت به اجرا گذارند. شمار کل مبتلایان به این ویروس بویژه در اروپا هر ساعت افزایش می‌یابد. آمار جهانی روز یکشنبه از ۳۱۶۶۵۲ نفر مبتلا و حداقل ۱۳۵۹۲ مورد مرگ حکایت می‌کند.
آمار انتشار یافته از سوی مقامات ملی ١٧٠ کشور جهان که به وجود ویروس کرونا را در خاک خود اذعان کرده‌اند و نیز شمارش پیگیر سازمان بهداشت جهانی از ساعت شب گذشته، شنبه ٢٠ مارس، تا ظهر یکشنبه ٢٨٦٧٤ مورد تازۀ بیماری و ١٧٠٢ مورد تازۀ مرگ در جهان به سبب ابتلا به کوید ١٩ به ثبت رسیده است.
چنین به نظر می‌رسد که آسیا با موج دوم بیماری روبرو شده باشد. در تایلند در روز یکشنبه ١٨٨ مورد تازه که بیشترین مقدار کشف شده برای این کشور در ٢٤ ساعت است به ثبت رسید.
در هند قانون منع رفت و آمد در سراسر کشور یک میلیارد و ٣٠٠ میلیون شهروند این کشور را در روز یکشنبه خانه نشین کرد. گسترش بیماری کوید ١٩ نشان می‌دهد که شیوع ویروس عامل آن سیستم بهداشتی اغلب کشورهای دنیا را به چالش کشیده است.
وزارت بهداشت افغانستان ساعاتی پیش نخستین مورد مرگ در اثر ابتلا به کرونا را در این کشور اعلام کرد. اولین پزشک فرانسوی قربانی این ویروس نیز امروز جان خود را از دست داد.
مقامات ایتالیایی گفته‌اند که این کشور با ثبت ۸۰۰ مورد مرگ در ۲۴ ساعت گذشته، دشوار ترین روزهای تاریخ خود پس از جنگ جهانی دوم را تجربه می‌کند. در همین حال، در نیویورک نیز در هر ساعت یک نفر در اثر ابتلا به ویروس کویدـ۱۹ جان می‌دهد.
در پایان این مطلب جهت اطلاع از جدیدترین اخبار کرونا به لینک اخبار بیماری کرونا مراجعه نمایید.
با آرزوی سلامتی و رهایی بشر در مبارزه با ویروس کرونا امیدواریم همه انسانهای این کره خاکی همواره سلامت و در صلح و آرامش زندگی کنند.
